Po co stosować ograniczniki przepięć?

Po co stosować ograniczniki przepięć?

 

W jakiej sytuacji występują przepięcia? Ochrona przed wyładowaniami

Zanim przedstawimy skuteczne rozwiązania na anomalia z zakresu napięć, sprawdźmy czym dokładnie są przepięcia. Co nazywa się potocznie przepięciem? Przepięcie to wzrost napięcia w instalacji elektrycznej powyżej napięcia znamionowego. Jakie są najczęstsze przyczyny przepięcia? Wartość napięcia w sieci elektrycznej najczęściej jest przekraczana w skutek wyładowania atmosferycznego lub zwarcia. Zjawiska te  w efekcie prowadzą do uszkodzenia przewodów a nawet urządzenia. Są one niezwykle niebezpieczne dla człowieka jak i sieci urządzeń.  

Przepięcia mogą doprowadzić do zniszczenia całej sieci elektrycznej w obiekcie oraz urządzeń do niej podłączonych. Ciekawi Cię, jakie rozwiązania stosuje się do ochrony przed takimi wyładowaniami i ewentualnymi szkodami? W budynku warto zastosować właśnie ograniczniki przepięć, potocznie zwane także ochronnikami. Inne określenia, z jakimi można się spotkać to: odgromniki lub warystory. Zastosowanie tych elementów pomoże uchronić podłączone do sieci sprzęty na przykład podczas burzy. Po co stosować ograniczniki przepięć i jak działają podczas wyładowania? Czytaj dalej.

Ograniczniki przepięć co to takiego?

Ograniczniki przepięć to urządzenia, które chronią instalację przed przejściowymi przepięciami. Ich zadaniem jest ograniczenie czasu trwania i częstotliwości prądu następczego podczas wyładowania atmosferycznego lub przełączenia. Ogranicznik przepięć, próbuje ograniczyć napięcie, które jest w danym momencie przekroczenie w linii zasilającej urządzenia elektryczne stąd jego nazwa. Ciekawi Cię, jak zachodzi tego typu reakcja ogranicznika? Dzieję się to przez blokowanie lub prąd zwarciowy. Efektem działania ogranicznika  jest  redukcja napięcia poniżej bezpiecznego progu. W rezultacie napięcie wraca do odpowiedniej normy.

Jak dochodzi do blokowania wyładowania? Taka blokada zachodzi dzięki cewkom indukcyjnym. To te elementy w ograniczniku stopują nagłą zmianę prądu. Które elementy wykonują zwarcie? Jest ono emitowane przez:

  • lampy wyładowcze
  • półprzewodniki
  • iskierniki
  • warystory

Powyższe części zaczynają przewodzić prąd po osiągnięciu określonego progu napięcia. Mogą to także wykonać kondensatory, które hamują nagłą zmianę napięcia. Warto zauważyć, że jest spora grupa zabezpieczeń przeciw przepięciom, w której wykorzystuje wiele elementów. Aby lepiej zrozumieć, czym jest ogranicznik i jak działa, omówimy na przykładach jego budowę.

Z jakich elementów składa się organicznik przepięć? Budowa ogranicznika

Ograniczniki typu B lub C posiadają podstawę ochronnika oraz wymienną wkładkę. To ona zawiera zabezpieczający element. Tu ma miejsce mała różnica. W ogranicznikach typu B jest nim iskiernik. Natomiast w ogranicznikach typu C, tym elementem zabezpieczającym jest warystor.  Po co stosować ograniczniki przepięć? Co jeszcze warto wiedzieć o budowie ogranicznika przepięć? Do ochronników podpina się przewód fazowy. Z samych przewodów, potrzebny jest również przewód ochronny. Opcjonalny jest natomiast przewód neutralny, prowadzony do całego osprzętu.

Jak funkcjonuje taki ochronnik w normalnych warunkach? Podczas poprawnej pracy instalacji elektrycznej prąd po prostu przez taki ochronnik przepięć nie przepływa. Jak to jest możliwe? To dzięki temu, że rezystancja między dwoma podpiętymi przewodami jest stosunkowo dosyć duża. Dopiero, gdy ma miejsce przepięcie prąd zaczyna przez taki ogranicznik przepływać. Wówczas ogranicznik przepięć spełnia swoje zadanie: chroni instalację elektryczną w budynku czy obiekcie. Ogranicznik przepięć asekuruje także podpięte do instalacji elektrycznej urządzenia, kierując napięcie do ziemi. Ten sposób działania ochronników dobrze obrazuje, po co stosować ograniczniki przepięć. Zastosowanie takiego ogranicznika to najlepsze rozwiązanie w celu zapewnienia należytej ochrony instalacji elektrycznej w budynku. Zarówno w obiekcie mieszkalnym jak i przemysłowym. Chcesz dowiedzieć się więcej o różnych typach tego typu części? Czytaj dalej!

Ograniczniki przepięć - rodzaje i klasyfikacja

Warto zacząć od charakterystyki ograniczników, które stosuje się w obszarze niskiego napięcia. Co to oznacza? To inaczej napięcie poniżej 1000 V. Jak wygląda podział ograniczników o takim zastosowaniu? Wyróżnia się wśród nich cztery klasy. Odpowiednio: A, B, C i D. Po co stosować ograniczniki przepięć z podanych klas? Wyjaśniamy poniżej.

Zastosowanie ograniczników według klasy:

  • Ograniczniki typu A
    Tego rodzaju części są  montowane do zabezpieczania napowietrznych linii energetycznych.
  • Ograniczniki typu B
    Zadaniem ograniczników typu B jest ochrona instalacji elektrycznej przed bezpośrednimi wyładowaniami piorunów.
  • Ograniczniki typu C
    Tego rodzaju ograniczniki chronią instalację przed przepięciami o niedużych wartościach.
  • Ograniczniki typu D
    Są stosowane raczej punktowo, to znaczy do ochrony konkretnego urządzenia przed nawet niedużym przepięciem.

Należy zaznaczyć, że można spotkać się jeszcze z grupą oznaczeń typu B+C, C, D. Wychodzą one jednak z użycia i są przestarzałe. Szukasz nowoczesnych rozwiązań? Kieruj się podaną wyżej klasyfikacją.

Rodzaje ograniczników przepięć

Czy to już cała terminologia w nazewnictwie ograniczników? Z jakimi nazwami można się jeszcze spotkać szukając ogranicznika do swojej firmy? Jest jeszcze kilka klasyfikacji, które warto poznać. Dzięki temu, że nabierzesz większej wiedzy o oferowanych obecnie produktach, łatwiej dokonasz wyboru odpowiedniej części.

  1. Po co stosować ograniczniki przepięć iskiernikowe? Ogranicznik przepięć iskiernikowy to klasa ochrony T1. Ograniczniki tego typu są ochroną pierwszego stopnia. Do czego warto ich używać? Ograniczniki iskiernikowe są przeznaczone do zabezpieczania instalacji zasilających nN. Chronią je przed skutkami tzw. przepięć indukowanych. Iskiernikowe ograniczniki można śmiało stosować do sieci typu TN-S, IT, TT oraz TN-C. Warto dodać, że ograniczniki iskiernikowe montuje się, gdy w budynku działa odgromowa instalacja zewnętrzna. Ograniczniki typu T1 stosuje się także, gdy zasilanie obiektu opiera się na linii napowietrznej. W Twoim budynku występują elementy zabudowy dachowej? Również w tym przypadku zaleca się ograniczniki iskiernikowe. To sytuacja, w której przepięcia mogłyby się dostać do obiektu przewodem ochronny. Z sąsiadującego budynku, czyli jego zewnętrznej instalacji odgromowej. Po co stosować ogranicznik przepięć warystorowy?

  2. Ograniczniki warystorowe to modułowe ograniczniki przepięć. Służą przede wszystkim do ochrony instalacji zasilających NN. Gdzie występują takie instalacje? Od niedużych obiektów i domów jednorodzinnych, po kompaktowe budynki. Przed czym chronią ograniczniki warystorowe? Niwelują w obiekcie skutki przepięć indukowanych i łączeniowych. Zapewniają ochronę także przed wyładowaniami atmosferycznymi. Są stosowane do sieci TNS, TT i IT. Jak montuje się ogranicznik warystorowy? Tego typu część montuje się na złączu kablowym. Dobry ogranicznik warystorowy spełnia wymogi klasy I+II (B+C). Okienko kontrolne w takim ograniczniku pokazuje stan jego pracy. Jeśli widać uszkodzenie warystora, trzeba niezwłocznie wymienić jego wkładkę. Warto jeszcze wspomnieć o innym rodzaju ochronników.

  3. Ochronniki przepięciowe kombinowane, to potoczna nazwa na ograniczniki Typu 1 + Typu 2. Co cechuje taki ogranicznik? To część złożona z elementów, które ucinają napięcie oraz takich, które je ograniczają. Jak uzyskuje się w nich najwyższą odporność? Najlepszą odporność na udary uzyskuje się przy odpowiednim połączeniu równoległym elementów. Jak to wygląda w praktyce? Gdy połączenie jest szeregowe, wytrzymałość gałęzi ochronnej odpowiada najczęściej wytrzymałości słabszego elementu, którym jest warystor. Same normy nie określają precyzyjnie, czy kombinacja ta ma być typu szeregowego czy równoległego. Ogranicznik T1 + T2 może ale nie musi być więc ochronnikiem kombinowanym.

Czym najlepiej się kierować pośród tak różnej terminologii? Typy ograniczników oraz klasy prób określa specjalna norma. Warto zapoznać się z tym, jak klasyfikuje te części zamienne z zakresu automatyki przemysłowej.

Klasyfikacja typów ograniczników przepięć wg normy PN-EN 61643-11

Co warto zaznaczyć, analizując klasyfikację ograniczników przepięć do ochrony instalacji elektroenergetycznych nn? Że to oficjalna norma definiuje typy ograniczników. Także klasy prób są przez nią ściśle określone. Jak znaleźć tę klasyfikację? Które oznaczenia ograniczników przepięć mają poprawnie podane wartości? To norma PN-EN 61643-11 określa Typy ograniczników, a także klasy prób. Jak je właściwie odczytywać? Cyfry arabskie stosuje się dla oznaczenia typu SPD. Co znaczą liczby rzymskie na konkretnym typie ogranicznika przepięć? Cyfry rzymskie odnoszą się do oznaczenia jego klasy.

  • Ograniczniki przepięć Typu 1
    Są określone próbą klasy I udarami określonej wartości szczytowej Iimp, ładunku Q i energii właściwej W/R (np.: udar Iimp 10/350 µs).
  • Ograniczniki przepięć Typu 2
    Te ochronniki są oznaczane próbą klasy II udarami o kształcie 8/20 µs i wartości szczytowej In (i Imax jeżeli jest deklarowana).
  • Ogranicznik przepięć Typu 3
     Według normy to próba klasy III udarami kombinacji napięciowo – prądowymi. Napięcie obwodu otwartego generatora Uoc 1,2/50 µs, prąd zwarcia ICW 8/20 µs).

Jak wybrać właściwy ogranicznik przepięć? Koniecznie zwróć uwagę na te oznaczenia. Jak są przedstawiane te wartości przez producentów na produkcie? Są one pokazane w określony sposób. Zazwyczaj na ograniczniku znajduje się kwadratowy znak, zawierający typ np. T1. Gdzie szukać wartości szczytowej udaru? Ta wartość też powinna znajdować się w pobliżu określenia typu. Na przykład taka wartość szczytowa udaru dla T1 Iimp = 25 kA. Wartości typu T1, T2, T3 stosuje większość producentów ograniczników w nazwach własnych produktów. Dzięki temu ich rozróżnienie i identyfikacja są łatwiejsze.

Ograniczniki przepięć w instalacji - gdzie się znajdują?

Po co stosować ograniczniki przepięć i gdzie je umieszczać? Ograniczniki przepięć stosowane w domach mieszkalnych, mogą znajdować się chociażby w listwach zasilających używanych w środku domu. Ogranicznik może być także umieszczony na zewnątrz danego urządzenia przy panelu zasilania. Nowoczesna elektryka zastosowana w domu używa trzech przewodów. Jest to przewód liniowy, neutralny i uziemiający. Większość obecnie produkowanych ograniczników łączy się ze wszystkimi trzema typami przewodów. Na przewodach L,N występują skoki wysokiego napięcia, z powodów wyładowań atmosferycznych dlatego muszą być skierowane do ziemi.

 

Po co stosować ograniczniki przepięciowe i które z nich warto?

Co jest najważniejszą kwestią doboru ograniczników przepięć? Oczywiście to rodzaj spodziewanego zagrożenia, należy wziąć przede wszystkim pod uwagę. Źle dobrane ochronniki do przepięć tylko zwiększą ryzyko zagrożeń na instalacji. Co zagwarantuje właściwą ochronę instalacji i podpiętych do niej urządzeń? Gwarancję wysokiej ochrony przewodów elektrycznych i całej sieci zapewni dobrze dobrana grupa ograniczników. Szukasz najlepszych ochronników przepięć do swojego domu lub firmy? Sprawdzaj koniecznie cechy charakterystyczne danych typów i klas ograniczników.  

Jaki ogranicznik wybrać? Czym się kierować przy zakupie?

Istotną rolę przy wyborze właściwych ograniczników mają oczywiście rodzaje urządzeń działających w obiekcie. Ale to wydajność całej instalacji elektrycznej jest tu najważniejsza. To właśnie do niej powinny być dopasowane ograniczniki, które chcesz kupić. Jak podołać temu zadaniu? Dobrze jest wybrać właściwe elementy na etapie tworzenia projektu sieci. Wykonuje go dla Ciebie specjalista? Zleć mu zastosowanie w instalacji elektrycznej odpowiednio dobranych ograniczników. Jak wybrać dobrze te części? Fachową pomoc możesz uzyskać w naszym sklepie Optiba. Nasz personel pomoże Ci wybrać właściwe ograniczniki do instalacji w Twojej firmie. Dzięki produktom wysokiej jakości zwiększysz ochronę nie tylko samej instalacji, ale całego obiektu.

Po co stosować ograniczniki przepięć? Podsumowanie

Nadal zastanawiasz się, po co stosować ograniczniki przepięć? W zależności od typu ograniczniki przepięć pomogą zapobiegać uszkodzeniom instalacji elektrycznej. Ich zastosowanie zapewni również bezpieczne użytkowanie urządzeń, podłączonych do takiej instalacji. Czy same ograniczniki przepięć będą wystarczające? Co jeszcze warto wziąć pod uwagę aby uchronić instalację przed wyładowaniami atmosferycznymi?

Po co stosuje się ograniczniki przepięć w przemyśle?

Kluczowe jest posiadanie systemu uziemiającego w budynku o bardzo małym oporze elektrycznym. Bez względu na to, czy planujesz zastosować ograniczniki w domu czy w budynku przemysłowym. Warto na temat bezpieczeństwa popatrzeć w ujęciu całościowym. Powyższe przykłady zastosowania ograniczników pokazują, że warto pomyśleć o zabezpieczeniu instalacji elektrycznej już na etapie projektu. Z czego to wynika?

W fazie projektowej budynku - również przemysłowego - można uwzględnić wszystkie wymagania techniczne dotyczące bezpieczeństwa. Jakie to mogą być zalecenia? Ochronniki poszczególnych klas należy montować kaskadowo. To znaczy - stopniowo zmniejszając poziom napięcia. Jak to wygląda w praktyce? W jednej domowej rozdzielnicy warto zastosować ograniczniki jednocześnie klasy B i klasy C. Można zdecydować się także na warianty hybrydowe. Takie modele to połączenie właściwości obu typów tych części, czyli tzw. ochronniki B+C. Takich zaleceń, w zależności od sytuacji może być wiele. Planujesz zabezpieczenie budynku przed wyładowaniami? Pamiętaj o tym, już na początku projektowania instalacji. Zwiększysz w ten sposób skuteczność urządzeń i elementów, zastosowanych w tym celu w domu czy firmie. Gwarantujemy, że odpowiedni ogranicznik przepięć typu, którego szukasz, znajdziesz w sklepie Optiba.

 



Obsługa wyszukiwania obsłużona przez ElasticSuite